Thị trường Crypto luôn trong trạng thái biến động không ngừng, điều này vừa là cơ hội cũng vừa là thách thức chứa ẩn nhiều rủi ro. Trong bối cảnh đó, Automated Market Maker (AMM) xuất hiện như một giải pháp đột pháp trên thị trường DeFi giúp cho việc Trade Coin trở lên nhanh chóng, hiệu quả và minh bạch hơn. Trong bài viết ngày hôm nay, Betomon sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết về Automated Market Maker (AMM). Ưu nhược điểm của Automated Market Maker (AMM) như thế nào?
Automated Market Maker (AMM) là gì?
AMM (Automated Market Maker) là thuật ngữ dùng để chỉ cơ chế tạo lập thị trường tự động. Nói cách khác, AMM là một thuật toán xác định giá và cho phép giao dịch giữa các tài sản kỹ thuật số mà không cần sự tham gia trực tiếp của người dùng.
Ở thị trường truyền thống, khi giao dịch hàng hóa, chứng khoán,… tất cả đều phải qua một đơn vị trung gian đó là các sàn giao dịch để kết nối và xác lập giữa người mua và người bán. Một trong những sàn giao dịch lớn trên thế giới như: sàn chứng khoán NAQDAS, sàn chứng khoán New York,…
Tương tự thì trong thị trường Crypto, chúng ta có: sàn Binance, sàn Coinbase, sàn Kucoin,… Những sàn này được gọi là sàn Cex (Sàn giao dịch tập trung). Sở dĩ được gọi là các sàn giao dịch tập trung là vì để tham gia giao dịch mua bán các tài sản Crypto, bạn sẽ cần chuyển tài sản lên sàn và sàn sẽ có thể kiểm soát các tài sản của bạn, kể cả các hoạt động nạp rút phải có quy định.
Đứng trước những rào cản và sự hạn chế của sàn giao dịch truyền thống, nền kinh tế phi tập trung ra đời với mục đích chính tạo sự thuận tiện, minh bạch và hiệu quả trên nền tảng Blockchain. Sự xuất hiện của AMM có thể xem là một trong những mảnh ghép cực kỳ quan trọng để đưa Crypto trở nên ngày càng thực tế hơn trên toàn thế giới.
Cách hoạt động của AMM
AMM sử dụng cơ chế tự động tính toán, đối với cơ chế này sẽ không tồn tại khái niệm người bán mà thay vào đó AMM sử dụng các smart contract (hợp đồng thông minh) để giữ vai trò là người trung gian, người bán sẽ bỏ token vào trong Liquidity Pool (Bể thanh khoản) do thuật toán quản lý, ngay sau khi người mua phát sinh giao dịch thực hiện hoạt động đổi (Swap) tài sản của họ với tài sản trong Liquidity Pool thông qua Smart contract.
Sau khi đã nắm được cơ bản về cách thức hoạt động của AMM, sau đây anh em hãy cùng Betomon tìm hiểu cụ thể hơn về cách một AMM hoạt động như thế nào nhé.
Cơ chế hoạt động của AMM dựa trên một công thức toán học đơn giản có tên gọi là Constant Product Formula (Công thức sản phẩm không đổi):
X * Y = K
Trong đó:
- X và Y đại diện cho số lượng của 2 loại tài sản trong pool.
- K là tích số của X * Y và tích số này sẽ là một hằng số không đổi.
Công thức này đảm bảo rằng tổng giá trị của Pool luôn không đổi, bất kể số lượng tài sản được giao dịch.
Ví dụ:
- Pool ETH/USDT với tỷ lệ 1:10 giả sử ta có:
x = 100 ETH, y = 1000 USDT, k = 100000.
- Người dùng mua 1 ETH: x = 99 ETH, y = 1010 USDT.
- k vẫn bằng 100000 (99 * 1010 = 100000).
- Giá ETH trong pool tăng lên 10,10 USDT.
Ưu và nhược điểm của AMM
Ưu điểm
- AMM luôn có sẵn tài sản trong pool để đáp ứng như cầu giao dịch lớn trên nền tảng DeFi đồng thời giúp giảm thiểu rủi ro trượt giá và giúp giao dịch được thực hiện nhanh chóng hơn.
- Với cơ chế giao dịch tự động mọi lúc mọi nơi, không cần chờ đối tác giao dịch.
- Mọi hoạt động của AMM đều được ghi lại trên Blockchain, đảm bảo tính minh bạc cho người dùng.
- Người dùng có thể tham gia vào thị trường AMM bằng cách sử dụng ví tiền điện tử mà không cần phải qua các sàn giao dịch truyền thống.
- Phí giao dịch thường thấp hơn so với các sàn giao dịch truyền thống.
Nhược điểm
- Trượt giá là là một trong những điểm yếu của nền tảng này do có nhiều giao dịch diễn ra hay khi giá của tài sản thay đổi nhanh chóng dẫn đến giá của tài sản trong pool có thể thay đổi.
- Một số AMM có thể bị chi phối bởi một vài LP lớn, điều này có thể ảnh hưởng đến giá cả và tính minh bạch của thị trường.
- AMM thường có tính năng giới hạn hơn so với các sàn giao dịch truyền thống chẳng hạn như thiếu các đơn đặt hàng nâng cao hoặc phân tích kỹ thuật.
Liquidity Providing & Yield Farming
Để có thể ứng dụng AMM vào quá trình Trade Coin thì bạn phải nắm vững được hai khái niệm này
-
Liquidity Providing
Liquidity Providing hay còn được gọi là cung cấp thanh khoản đây là hoạt động đóng góp tài sản vào một Pool thanh khoản của AMM để tạo ra thị trường thanh khoản. Người cung cấp thanh khoản sẽ nhận được phần thưởng từ AMM dưới dạng phí giao dịch và token gốc của AMM. Đối với Uniwap thì phí giao dịch hiện tại là 0,3% phí giao dịch chia đều cho các thành viên đóng góp vào pool được giao dịch, hay ở Curve là 0,04%. Chính vì các loại phí ở mỗi sàn là khác nhau nên bạn cần phải tìm hiểu kỹ tính toán để đưa ra quyết định chính xác nhất nhé. Thông thường đây là token của các sàn DEX incentive cho người cung cấp thanh khoản nhằm thu hút họ nếu như phí giao dịch không đủ hấp dẫn. Tuy nhiên khoản incentive này không phải sàn nào cũng sẽ áp dụng.
2. Yield Farming
Yield Farming là việc cung cấp thanh khoản vào các pool của AMM để kiếm được phần thưởng. Hiểu một cách đơn giản thì người dùng cung cấp thanh khoản cho AMM để kiếm được lợi nhuận từ phí giao dịch, token gốc của AMM hoặc các token khác. Có thể kể đến những hoạt động như Staking, Liquidity Providing,… Lưu ý đây là một chiến lược đầu tư có rủi ro cao nền đòi hỏi bạn phải phân bổ vốn đầu tư hợp lý không đầu tư quá nhiều vào một dự án và luôn phải theo dõi sát sao thị trường.
Có nên đầu tư vào AMM?
AMM là một yếu tố cốt lõi trong hệ sinh thái DeFi, tạo điều kiện cho các giao dịch trao đổi tài sản diễn ra một cách nhanh chóng và tự động. Tuy nhiên, để AMM hoạt động hiệu quả, cần có một lượng thanh khoản đủ lớn. Để thu hút người dùng cung cấp thanh khoản, các dự án AMM thường sử dụng cơ chế khuyến khích bằng cách thưởng cho họ bằng token của dự án.
Tuy nhiên, việc phát hành token quá nhiều để khuyến khích cung cấp thanh khoản có thể dẫn đến lạm phát, làm giảm giá trị của token và gây ảnh hưởng đến động lực của nhà đầu tư. Điều này đặc biệt đúng với các dự án AMM mới khi token chưa có nhiều ứng dụng thực tế.
Và để đạt được điều này, dự án sẽ cần phải có những hoạt động incentive – khuyến khích nhà cung cấp thanh khoản bằng cách thưởng cho họ bằng token của chính dự án.
Với những AMM mới khi token chưa có nhiều use case nhưng lại liên tục được cung ra thị trường thì sẽ là một rủi ro lạm phát cực kỳ lớn.
Chúng ta có thể thấy Ref Finance làm ví dụ. Ref là một AMM đầu tiên trên hệ sinh thái Near và đang trong những bước đầu xây dựng. Dự án cho phép người dùng cung cấp thanh khoản cho một số cặp tài sản và nhận về REF token.
REF lúc này vẫn chưa được sử dụng cho nhiều mục đích nên những nhà cung cấp thanh khoản không có động lực nắm giữ → Dẫn đến hành vi chốt lời hàng loạt để bảo toàn doanh thu.
Do đó, bạn cần phải bám sát dự án để biết rằng họ đang làm đến tiến độ nào nhằm đánh giá được token của dự án AMM đó có tiềm năng hay không và các token này có lý do gì để người dùng phải mua chúng.
Tổng kết
Automated Market Maker (AMM) hiện tại mặc dù còn nhiều hạn chế và chưa có nhiều chức năng; nhưng điều đó không có nghĩa rằng tương lai của chúng cũng vậy. Sự ra đời của các giao thức AMM là một cuộc cách mạng Blockchain giúp nền kinh tế vận hành tốt hơn. Chính vì vậy việc hiểu và vận dụng AMM sẽ giúp bạn đưa ra được những quyết định đúng đắn trong quá trình giao dịch. Hy vọng với những thông tin trên mà Betomon đã cung cấp sẽ giúp ích được cho bạn trong quá trình Trade Coin. Hẹn gặp lại bạn trong những bài viết sắp tới nhé.
){kind=link}