DePIN là gì? Top các dự án DePIN nổi bật nhất hiện nay

Trong thời gian gần đây thì cụm từ DePIN đang rất hot trong thị trường tiền điện tử. Đây là các dự án mạng cơ sở hạ tầng vật lý phi tập trung được áp dụng công nghệ Blockchain vào cơ sở hạ tầng nhằm sử dụng blockchain và các công nghệ khác để tạo ra các tiện ích công nghệ. Để tìm hiểu chi tiết DePIN là gì cũng như tiềm năng phát triển của các dự án DePIN thời gian tới, mời bạn tham khảo bài viết này của betomon.com

DePIN là gì?

DePIN viết tắt bởi cụm từ Decentralized Physical Infrastructure Networks là hệ thống cơ sở hạ tầng phi tập trung dựa trên nguồn lực vật lý có sẵn sử dụng công nghệ blockchain làm hoạt động.Phương thức hoạt động thay vì nắm giữ và phân phối bởi một đơn vị duy nhất, Depin hướng đến việc mang lại cơ hội này cho tất cả mọi người có tiềm lực.

Ví dụ: Đối với mô hình hoạt động của Uber. Trong đó tài xế là người cung cấp cơ sở hạ tầng phương tiện di chuyển và Uber là mạng lưới kết nối tài xế với những khách hàng có nhu cầu đi lại.

Thông thường thì các dự án DePIN sẽ có mô hình hoạt động tương tự như những mô hình truyền thống thông thường khác và kết hợp sử dụng thêm công nghệ blockchain nên quy trình giao dịch giữa người dùng & khách hàng đều minh bạch và không chịu sự quản lý bởi bên thứ ba.

Cơ sở hạ tầng của các dự án DePIN được chia làm 3 loại:

• Mạng lưu trữ đám mây (Server Network): bao gồm có các loại Lưu trữ tệp, cơ sở dữ liệu, mạng CDN và VPN, cloud Rendering… Ví dụ như : Render Network , Filecoin, Arweave, Storj.
• Mạng không dây (Wireless Network): 5G, LoRaWAN. Ví dụ: Helium
• Mạng cảm biến (Sensor Network): Bao gồm có các thiết bị được kết nối với nhau được sử dụng cảm biến thu thập dữ liệu thời gian thực từ thế giới vật lý như hệ thống bản đồ ở Hivemapper hay tổng hợp năng lượng như Arkreen, React…

Ý tưởng cốt lõi hình thành Depin

Sự ra đời của các dự án Depin được hình thành với mục đích chia sẻ nguồn tài nguyên trống của nhiều người cho các dự án để chia sẻ cơ hội nhiều hơn cho cộng đồng. Chúng bao gồm 3 yếu tố chính.

• Phi tập trung: Depin ra đời đã thoát khỏi các rào cản kiểm soát tập trung giữa các tổ chức truyền thống đối với cơ sở hạ tầng. Thông qua công nghệ blockchain cho phép nhiều người tham gia cùng nhau xây dựng, vận hành và quản lý mạng lưới cơ sở hạ tầng, giảm thiểu rủi ro điểm lỗi đơn lẻ, nâng cao tính an toàn và độ tin cậy của hệ thống.

• Cơ chế khuyến khích: Với cơ chế khuyến khích cá nhân và doanh nghiệp đóng góp thiết bị phần cứng, tài nguyên dữ liệu hoặc dịch vụ. Từ đó giúp thúc đẩy sự phát triển cũng như mở rộng của mạng lưới. Những người tham gia có thể nhận được phần thưởng mã thông báo tương ứng bằng cách cung cấp tài nguyên hoặc dịch vụ, những mã thông báo này có thể có giá trị và mục đích nhất định trong hệ sinh thái dự án.
• Tích hợp tài nguyên: Tích hợp và tối ưu hóa phân bổ tài nguyên vật lý phân tán, nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên, đạt được sự chia sẻ và hợp tác tài nguyên, cung cấp dịch vụ tốt hơn, hiệu quả hơn và tiết kiệm chi phí cho người dùng.

DePIN hoạt động như thế nào?

Hệ thống DePIN chính là một hệ thống mạng có liên quan đến các thiết bị vật lý trong thế giới thực dùng để tạo và chia sẻ dữ liệu của nhiều người dùng có dữ liệu nhàn rỗi trống. Từ đó tích lũy được lượng dữ liệu lớn thúc đẩy sự đổi mới cũng như sử dụng nguồn dữ liệu này phát triển các ứng dụng phi tập trung (dApp), từ đó hỗ trợ mạng DePIN mở rộng.

Cụ thể, Hệ thống DePIN thường có bao gồm các thành phần sau:

• Mạng cơ sở hạ tầng vật lý: Chúng bao gồm có các yếu tố như các phương tiện di động, pin mặt trời, các điểm phát sóng cũng như máy chủ để xây dựng mạng lưới vật lý.
• Cơ sở hạ tầng điện toán off-chain: Hệ thống DePIN sử dụng các trung gian kết nối giữa dữ liệu thế giới thực và blockchain, như các dịch vụ oracle.
• Kiến trúc blockchain: Tùy từng mạng lưới DePIN sẽ liên kết với một kiến trúc blockchain chứa logic của hợp đồng thông minh. Các Blockchain này đóng vai trò như một sổ cái và trung tâm của nền kinh tế mã thông báo.
• Ưu đãi từ token: DePIN thúc đẩy việc sử dụng token trong nền kinh tế của mình, thưởng cho các nhà cung cấp dịch vụ thông qua việc phát hành token trên mạng.

Nhờ có hệ thống mạng lưới DePIN có thể giúp sử dụng dữ liệu một cách hiệu quả hơn đáp ứng được nhu cầu thực tế và hiệu quả để thu hút người dùng cuối và thu hút dòng tiền đầu tư.

Ưu điểm của DePIN

Sự xuất hiện của DePIN có thể mang đến một sự phát triển đáng kể cho các dự án Blockchain. Cùng với đó thì chính là sự phát triển một cách nhanh chóng của các thiết bị khá thông minh và được kết nối và ứng dụng phân quyền (dApp), DePIN có khả năng trở thành từ khóa lớn nhất trong ngành với số dự án sử dụng ngày một nhiều.

Dưới đây là một số ưu điểm của DePIN so với các cơ sở truyền thống:

• Tính phi tập trung: Đây là điểm nổi bật khi nói đến Depin. Tính phi tập trung mở ra kỉ nguyên chuyển đổi từ tập trung sang phi tập trung giúp giảm thiểu sự phụ thuộc vào các tổ chức lớn cũng như trao cho người dùng quyền kiểm soát hoàn toàn tài sản của mình.
• Mô hình “Kinh tế chia sẻ”: DePIN áp dụng nguyên tắc của kinh tế chia sẻ, phân phối chi phí và trách nhiệm xây dựng cơ sở hạ tầng giữa các bên tham gia, tạo ra một mô hình công bằng và hiệu quả hơn về chi phí.
• Chi phí thấp: Một ưu điểm lớn của DePIN chính là việc người dùng có thể được tận hưởng mức chi phí thấp hơn so với các mô hình truyền thống. Ví dụ, trong việc lưu trữ dữ liệu, họ có thể lựa chọn các dịch vụ như Filecoin hoặc Storj, có giá cả phải chăng hơn và mang lại cơ hội kiếm token.

• Mở rộng phạm vi sáng tạo: Bằng cách loại bỏ các rào cản gia nhập liên quan, DePIN khuyến khích sự cạnh tranh từ các đối thủ mới trong các thị trường mà trước đây đã các đối thủ lớn luôn nắm quyền thống trị.

Nhược điểm của DePIN

Tuy có khá nhiều ưu điểm nhưng khi triển khai hệ thống DePIN cũng tồn tại khá nhiều điểm yếu như sau:

• Tốn thời gian xây dựng và triển khai

Với các dự án Depin hiện nay cũng có yêu cầu một khoảng thời gian dài hơn so với các ứng dụng dành cho người tiêu dùng thông thường. Điều này cũng sẽ khiến cho việc thu nhập ban đầu khó khăn hơn tuy nhiên về lâu dài sẽ được lợi hơn.

• Sự cạnh tranh

Hiện nay thách thức của các hệ thống DePIN thường gặp chính là phải cạnh tranh với các đại gia trong lĩnh vực như web2 như Amazon, Microsoft và Google. Sự thống trị của các tên tuổi này tạo ra một rào cản lớn và đòi hỏi sự chuyên nghiệp và đổi mới liên tục để cạnh tranh hiệu quả.

Những thách thức khác bao gồm:

• Chi phí lưu trữ ngày càng gia tăng do yêu cầu node tăng lên.
• Nỗ lực cải thiện cơ sở hạ tầng để đáp ứng nhu cầu của hàng trăm triệu, thậm chí hàng tỷ người sử dụng.
• Trải nghiệm người dùng trên các nền tảng DePIN đang kém so với các nền tảng Web2.
• Người dùng hiện nay thích sử dụng dịch vụ ở những nơi mà họ cảm thấy an toàn, điều này làm cho việc DePIN không thể đạt được sự phổ biến đại chúng trong tương lai gần.

Tại sao DePIN lại trở thành xu hướng trong thị trường crypto?

Có thể thấy từ khi ra đời hệ thống DePIN đã tạo ra được nhiều thay đổi và bước tiến lớn. Theo báo cáo của Theo Messari, trong năm 2023, mảng DePIN có bước tiến lớn khi được đầu tư 1 tỷ USD, dẫn đầu bởi Filecoin và Helium khi gọi vốn thành công tổng 500 triệu USD.

Mặc dù số tiền chưa cao so với những mảng như Gaming hoặc Lending/Borrowing, DePIN đang dần chứng tỏ vị thế của mình tại thị trường crypto.

Theo một số chuyên gia, công nghệ và mô hình hoạt động của DePIN có thể vượt xa so với những công nghệ ở thời điểm hiện tại.

Điển hình có thể kể đến Hivemapper, khi tận dụng tính phi trung của công nghệ blockchain để cung cấp các dữ liệu liên quan tới không gian địa lý.

Top các dự án DePIN đáng chú ý

• Dự án Grass

Dự án Grass là một mạng lưới phi tập trung ra đời trong năm nay đã trở nên nổi tiếng. Grass cho phép người dùng bán băng thông internet mà họ không sử dụng. Nó hoạt động như một mạng lưới phi tập trung để thu thập dữ liệu web, nhằm chuyển đổi dữ liệu web công khai thành các bộ dữ liệu AI cho các nhà phát triển sử dụng.

Được phát triển bởi Wynd Labs, Socrates, Grass sử dụng công cụ phát triển AI nội bộ để trích xuất dữ liệu và chuyển đổi nó thành định dạng có thể đọc được.

Trong mùa season 1 đã chính thức cho người dùng claim GRASS token vào ngày 28/10/2024 vừa qua, dự án đã tiếp tục cho ra mắt season 2.

>> Chi tiết: Grass là gì? Hướng dẫn chi tiết cách nhận airdrop Grass token

• Gradient Network

Cũng là một hệ thống DePIN được nhắc đến khá nhiều. Gradient Network chính là một giao thức phi tập trung chuyên chuyển đổi sức mạnh của máy tính và giải pháp staking thông qua mạng lưới blockchain. Với mạng lưới này Gradient Network cho phép kết nối giữa các đồng giữa Ethereum, Bittensor và Solana một cách liền mạch không bị ngắt quãng.

Gradient Network tận dụng sức mạnh của điện toán để phi tập trung hoá cloud, cung cấp khả năng truy cập vào các giải pháp của AI trong việc phân phối content, các chức năng không máy chủ. Hệ thống Gradient Network đặt trọng tâm vào vấn đề phi tập trung khả năng tính toán, chúng nhắm đến việc giảm thiểu tính centralization và cung cấp cơ sở hạ tầng cũng như tăng cường quyền riêng tư cho người dùng.

Tượng tự như Grass, Gradient Network cũng cho phép người dùng chạy Sentry Node để có cơ hội nhận được airdrop trong tương lai khi dự án ra mắt token.

>> Chi tiết: Gradient Network là gì ? Hướng dẫn săn Airdrop Gradient Network

• Nodepay

Nodepay lọt top những dự án DePIN hot nhất năm nay. Đây là một dạng cơ sở hạ tầng mạng cung cấp bang thông phi tập trung cho đào tạo AI. Bằng cách kết nối với mạng Nodepay, bạn có thể bán dữ liệu chưa sử dụng của mình cho các công ty AI trực tuyến, cho phép truyền dữ liệu đào tạo công cộng, gắn thẻ, chia sẻ mô hình và đào tạo phân tán từ xa một cách hiệu quả.

Nodepay là dự án giúp biến mạng internet không hoạt động của bạn thành một nguồn thu nhập với modul kiếm tiền mạng mới của Nodepay. Là người dùng đầu tiên, bạn sẽ được hưởng lợi từ việc bán băng thông chưa sử dụng và giành được một phần mạng lưới đổi mới. Đó không chỉ là thu nhập; đó là một khoản đầu tư vào tương lai của trí tuệ nhân tạo. Ngoài ra còn có các nhiệm vụ bổ sung trong Bảng điều khiển, để hoàn thành Nodepay được trao thưởng, mọi thứ có thể được nói theo kinh điển, đăng ký bất hòa, xác minh, v.v.

Nodepay đang cách mạng hóa trí tuệ nhân tạo với việc phát triển mạng lưới cơ sở hạ tầng vật lý phi tập trung DePIN. Mạng lưới này biến đổi băng thông internet không hoạt động thành một tài nguyên quý giá, cho phép người dùng tạo ra doanh thu trong khi hỗ trợ việc đào tạo trí tuệ nhân tạo trong các ngành công nghiệp khác nhau. Là một thành viên của danh mục đầu tư web3 của AnimocaBrands, Nodepay đã thu hút sự chú ý trong cộng đồng công nghệ. Đó là một trong sáu startup cuối cùng trong sự kiện Meet The Drapers trong số 200 ứng viên và được công nhận là một trong Top 40 Startup tại sự kiện

>> Chi tiết: Nodepay là gì? Hướng dẫn săn airdrop từ dự án Nodepay

• Dawn

Là dự án DePIN thuộc hệ sinh thái Solana, Đawn tập trung vào việc cải thiện mạng lưới Internet của người dùng. Thông qua dự án Công nghệ Blockchain thì Dawn cũng sẽ cho phép người dùng tối ưu hóa được tốc độ mạng bằng việc mua lại bang thông từ người dùng thừa.

DAWN sử dụng thiết bị không dây đa năng, không phụ thuộc vào nhà cung cấp phần cứng cụ thể, hoạt động trên các tần số cao không cấp phép như 60GHz và 6GHz, kết hợp với hệ thống ăng-ten điều khiển điện cơ (RAS) để mở rộng và tự phục hồi kết nối.

DAWN là 1 trong những dự án DePIN được gọi vốn khủng chỉ sau io.net và peaq. Đây là dự án DePIN hứa hẹn sẽ bùng nổ trong năm 2025 sắp tới đây.

>> Chi tiết: Dawn là gì? Hướng dẫn Airdrop dự án DePIN Dawn

• Teneo Protocol

Teneo dự án DePIN được hứa hẹn là dự án nóng trong năm 2025 sắp tới. Đây là nền tảng dữ liệu dành riêng cho DePIN và AI, cung cấp giải pháp thu thập, xử lý và lưu trữ dữ liệu một cách phi tập trung thông qua hợp đồng thông minh.

Theo nghiên cứu thì Teneo kết nối mượt mà với các hệ sinh thái blockchain hàng đầu như Solana, Ethereum, Cosmos và Peaq, giúp các dự án DePIN cũng như các công ty AI tiếp cận dễ dàng nguồn dữ liệu họ cần để phát triển sản phẩm và tối ưu hóa quy trình vận hành.

Teoneo mang đến khá nhiều lợi ích cho những nhà cung cấp dữ liệu và hỗ trợ người dùng đầu cuối. Họ cũng sẽ nhận được phần thương xứng đáng và góp phần xây dựng được một hệ thống dữ liệu phi tập trung một cách mạnh mẽ và an toàn cũng như đầy đủ tiền năng để phát triển.

Mặc dù chưa hé lộ thông tin về đội ngũ phát triển hay các quỹ đầu tư, dự án vẫn nhận được sự chú ý mạnh mẽ từ cộng đồng. Điều này thể hiện qua con số ấn tượng với hơn 75,000 Community Nodes được kích hoạt trong chiến dịch Airdrop mà dự án đang triển khai.

>> Chi tiết: Teneo Protocol là gì? Hướng dẫn Airdrop dự án Teneo Protocol

• Blockmesh

Blockmesh là dự án DePIN thu hút sự chú ý khi giành chiến thắng tại Solana Renaissance Hackathon do Solana tổ chức. Dự án Blockmesh có sử dụng mô hình giám sát AI phi tập trung, giúp người dùng kiếm tiền từ băng thông và tài nguyên tính toán nhàn rỗi của mình, tạo ra nguồn thu nhập thụ động từ những tài nguyên chưa được sử dụng.

Hiện nay có một sự trỗi dậy của các Large Language Models (AI sử dụng ngôn ngữ lớn) đã hé lộ một thực tế đáng lo ngại. Mặc dù AI được thiết kế để phục vụ con người, nhưng nếu không được giám sát kỹ lưỡng, chúng có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro, điển hình như thông tin sai lệch hoặc thiên vị và xâm phạm quyền riêng tư.

Blockmesh ra đời nhằm tạo ra mạng lưới theo dõi các hoạt động và quyết định của các mô hình AI thông qua các thuật toán phân tích tự động, đảm bảo mọi hành vi đều được giám sát chặt chẽ.

>> Chi tiết: BlockMesh (BMESH): Săn airdrop từ dự án BlockMesh

Kết luận

Có thể thấy được tuy mới ra đời không lâu nhưng DePIN đã cho thấy được tiềm năng của cơ sở hạ tầng vật lý phi tập trung này. Người dùng cũng nhìn nhận ra được các ứng dụng của crypto và blockchain vào các ngành nghề khác ngoài lĩnh vực tài chính như thế nào. DePIN sẽ còn một hành trình dài để phát triển nhưng thị trường cho chúng ta thấy được crypto sẽ vẫn là tương lai rộng mở và được áp dụng vào nhiều mặt của đời sống.

Betomon là website đánh giá, phân tích và chia sẻ kiến ​​thức về các dự án đầu tư tài chính an toàn, ổn định theo chủ đề crypto forex blockchain… Các dự án kiếm tiền online miễn phí

Truy cập website betomon.com hoặc đăng ký để nhận thông tin mới nhất tại đây.